Στο σημερινό μου άρθρο θέλω να καταθέσω τις εμπειρίες μου από καταστροφικά γεγονότα που συνέβησαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια και να καταδείξω την ανωτερότητα του προγράμματος της ΝΕΑΣ ΑΡΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ στο καυτό θέμα της πολιτικής προστασίας.
Νωπές οι μνήμες από τις πλημμύρες στην Μάνδρα και τις πυρκαγιές στο Μάτι και την Κινέττα. Εκατόν είκοσι πέντε συνάνθρωποί μας έχασαν την ζωή τους άδικα και με μεγάλη ευθύνη του κρατικού μηχανισμού.
Οι πλημμύρες μπορούν να αποφευχθούν με τα κατάλληλα αντιπλημμυρικά έργα. Οι πυρκαγιές μπορούν να περιοριστούν με την λήψη κατάλληλων μέτρων.
Υπάρχουν όμως και οι σεισμοί των οποίων το μέγεθος και οι επιπτώσεις δεν δύνανται να προβλεφθούν.
Έχετε ποτέ σκεφθεί τι θα γίνει αν έχουμε έναν μεγάλο σεισμό στην Αθήνα; Οι παλαιότεροι θυμούνται τους σεισμούς του 81 και του 99. Τότε υπήρξαν πάλι εκατόμβες θυμάτων και κατεστραμμένες περιουσίες.
ΠΙΚΡΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ, ΜΕΓΑΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
Ο σεισμός του 1999 έγινε μεσημέρι όταν όλη η Αθήνα ήταν στους δρόμους. Μέσα σε ελάχιστα λεπτά επικράτησε πανδαιμόνιο, όλοι οι δρόμοι μποτιλιάρισαν και τα δίκτυα τηλεφωνίας κατέρρευσαν. Η πόλη ουσιαστικά έπαψε να λειτουργεί για 12 ώρες, ενώ ουσιαστικά δεν υπήρχαν σοβαρές ζημιές με την εξαίρεση του Μενιδίου και Θρακομακεδόνων. Τα οχήματα της πυροσβεστικής δεν εύρισκαν δίοδο για να μπορέσουν να απεγκλωβίσουν ανθρώπους από τα ασανσέρ.
Όμως την ανεπάρκεια της πολιτείας και των μηχανισμών την έζησα στο πετσί μου τον Μάιο του 1998. Τότε εκδηλώθηκε πυρκαγιά στον 8ο όροφο του υψηλότερου πύργου των Αθηνών στο Μαρούσι. Ήταν στα γραφεία της φαρμακοβιομηχανίας Ρουσσέλ. Στον 17ο όροφο εργάζονταν 3 άτομα στην ασφαλιστική Commercial Union. Όταν έφθασε η πυροσβεστική διαπιστώθηκε ότι η μακρύτερη σκάλα πυροσβεστικού οχήματος δεν μπορούσε να φθάσει πάνω από τον δέκατο όροφο… Ο ουρανοξύστης δεν είχε παράθυρα να ανοίγουν, τα κρύσταλλα ήταν τόσο παχιά που οι πυροσβέστες δεν μπορούσαν ούτε να τα σπάσουν με λοστούς.
Τότε γνώρισα, πάνω στην σκάλα, πρώτον στην μάχη τον μετέπειτα Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας κ. Φούρλα. Στην Commercial Union τότε εργαζόταν ο σύζυγός μου ο οποίος έσπευσε στο συμβάν. Ηρωϊκοί πυροσβέστες δοκίμασαν να ανέβουν από την σκάλα κινδύνου … αλλά τερμάτιζε στον δέκατο τέταρτο όροφο… Συνέχιζε μέχρι τον 17ο, αλλά από την άλλη πλευρά του ουρανοξύστη, άρα κάποιος έπρεπε να περάσει μέσα από τα γραφεία μίας εταιρείας, η οποία είχε κλειδώσει την θωρακισμένη πόρτα στο κλιμακοστάσιο.
Ευτυχώς μέσα στον πανικό, και ενώ οι υπάλληλοι είχαν λιποθυμήσει ο σύζυγός μου βρήκε έναν παιδικό του φίλο πυροσβέστη, τον Αχιλλέα Τ. (νυν υψηλόβαθμο αξιωματικό) του εξήγησε το πως θα μπορούσε να φτάσει στον 17ο πριν η φωτιά εξαπλωθεί και κλείσει κάθε δίοδο, φόρεσαν μαζί μάσκες τον οδήγησε και μετά ο ηρωικός πυροσβέστης ανέλαβε μόνος του… Έτσι σώθηκαν τρείς ζωές… ΚΑΤΑ ΤΥΧΗ…
Δεν ήταν όμως μόνο τύχη… Δεν θα μπορούσε κάποιος να υποδείξει την δίοδο στον πυροσβέστη, αν δεν είχαν γίνει πολλές εκκενώσεις του κτιρίου στο παρελθόν. Γιατί είχαν γίνει; Διότι στον ίδιο πύργο στεγαζόταν η ΦΑΒΕ Αθήνας και κάθε τέλος μήνα που έπρεπε να πληρωθεί ο ΦΠΑ… κάποιος τηλεφωνούσε για βόμβα!
ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ Η ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΚΑΙ Ο ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΣΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
Οι προτάσεις που καταθέτω μεταφέρουν τόσον εμπειρίες μου από διάφορες προηγμένες χώρες, όσο και από την επί τούτου έρευνα που διενήργησα.
Σε χώρες με υψηλή σεισμικότητα όπως η Ιαπωνία, έχουν αναπτυχθεί ισχυροί μηχανισμοί προστασίας. Αυτοί στηρίζονται στο τρίπτυχο ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΠΡΟΒΛΕΨΗ, ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ. Φυσικά, η εκπαίδευση δεν μπορεί να γίνεται μόνο “επί χάρτου” αλλά με επαναλαμβανόμενες ασκήσεις ετοιμότητας σε μεγάλη κλίμακα. Δυστυχώς, στην θητεία της κυρίας Δούρου, έγινε μόνο μία άσκηση αντιμετώπισης σεισμού επί χάρτου στην ενότητα Κεντρικής Αθήνας στις αρχές του 2019. Για την περιφέρεια του Πειραιά δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα.
Ξεκινώντας από το θέμα της εκπαίδευσης οι θέσεις μου είναι οι εξής:
1) Πρέπει να καθιερωθεί ειδικό υποχρεωτικό μάθημα στα σχολεία (δημοτικό) με θέμα “Αντιμετώπιση καταστροφικών φαινομένων, Πρώτες βοήθειες και Υγιεινή”.
2) Να γίνει υποχρεωτική η επιμόρφωση και πιστοποίηση των τεχνικών ασφαλείας και των ιατρών υπηρεσίας των επιχειρήσεων και οργανισμών για το ίδιο θέμα.
3) Να καθιερωθούν υποχρεωτικές ασκήσεις προσομοίωσης μεγάλης κλίμακας σε σχολεία, νοσοκομεία, επιχειρήσεις άνω των 20 ατόμων.
4) Με πρωτοβουλία της περιφέρειας και σε συνεργασία με Δήμους, τον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), την Πυροσβεστική και τα σώματα ασφαλείας να γίνονται ετήσιες ασκήσεις προσομοίωσης σεισμού-φωτιάς, με συμμετοχή όλων των πολιτών.
5) Να δημιουργηθούν (δίπλα στις ήδη υπάρχουσες) εκπαιδευμένες ομάδες εθελοντών οι οποίες θα λειτουργούν συντονισμένα μαζί με τα υπόλοιπα σώματα ασφαλείας/προστασίας.
6) Να εκπαιδευθούν ανάλογα και τα μέλη της δημοτικής αστυνομίας.
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΠΡΟΒΛΕΨΗ;
Όσον αφορά το θέμα της πρόβλεψης, ο σεισμός είναι απρόβλεπτος, αλλά ο κίνδυνος πυρκαγιάς ή πλημμυρικών φαινομένων είναι προβλέψιμος.
Επομένως, πρέπει ο κρατικός μηχανισμός να τίθεται σε ετοιμότητα μόνο με την πιθανολόγιση ελεύσεως κινδύνου. Αναφορικά με τα επικίνδυνα καιρικά φαινόμενα (έντονες βροχοπτώσεις και καύσωνες) αυτά πλέον δύνανται να προβλεφθούν αρκετές ημέρες πριν.
Τα μέτρα ετοιμότητας είναι λίγο πολύ γνωστά, αλλά εκεί που απεδείχθη ότι πάσχει το σύστημα πολιτικής προστασίας είναι ο συντονισμός. Οι ασκήσεις ετοιμότητας, η σύνταξη αυστηρού πρωτοκόλλου ενεργειών ανά περίπτωση, οι εκ των προτέρων συναντήσεις των υπευθύνων, η διαρκής απογραφή του εν ενεργεία και επιχειρησιακού εξοπλισμού είναι απολύτως απαραίτητα.
Επικουρικά, πρέπει η ΓΓΠΠ και η περιφέρεια να προμηθευτούν κάποια drones τα οποία θα εκτελούν περιπολίες καθ’ όλη την περίοδο προληπτικού “συναγερμού”. Επιπροσθέτως θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι δορυφόροι στο έπακρο. Έτσι δεν θα κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές, το κόστος μειώνεται σημαντικά και το κέντρο επιχειρήσεων ενημερώνεται άμεσα. 
Η ΣΩΣΤΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΩΖΕΙ ΖΩΕΣ!
Η πιο σημαντική από τις τρείς πτυχές είναι η ενημέρωση πριν και κατά την διάρκεια ελεύσεως κινδύνου.
Το πιο προηγμένο σύστημα πληροφόρησης των πολιτών για έκτακτες καταστάσεις όπως σεισμοί, τσουνάμι κλπ το διαθέτει η Ιαπωνία. Είναι το J-Alert, το οποίο δημιουργεί μία ομπρέλα πολλαπλών μορφών άμεσης ενημέρωσης των πολιτών, όπως άμεση αποστολή sms σε όλα τα κινητά, αυτόματη ενημέρωση ηλεκτρονικών πινάκων στους δρόμους και τις πλατείες, αυτόματο άνοιγμα των τηλεοράσεων σε συγκεκριμένη συχνότητα καθώς και αυτόματο συντονισμό των ραδιοφώνων. Αν το κόστος θεωρηθεί μειονέκτημα, στην περίπτωση της Αττικής, η πλήρης εφαρμογή κοστίζει κάπου 20 εκατομμύρια ευρώ. 
Δυστυχώς σε κάποια σημεία δεν υπάρχει συμβατότητα της τεχνολογίας ανάμεσα σε Ευρώπη και Ιαπωνία (όπως στις τηλεοράσεις) και δεν μπορούν να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες. Αυτά όμως που προτείνω και μπορούν άμεσα να γίνουν είναι τα εξής
1) Άμεση καταγραφή της δυναμικότητας σε άτομα των χώρων συγκέντρωσης όπως πλατείες, πάρκα, αυλές σχολείων κλπ, καθώς και η διασφάλιση ύπαρξης αναγκαίου εξοπλισμού πρώτων βοηθειών σε καθένα από αυτά. Φυσικά υπάρχει η καταγραφή των χώρων στο site της περιφέρειας, αλλά με την εξαίρεση ελάχιστων δήμων καταγράφεται μόνο η επιφάνεια και όχι οι διαθέσιμες υποδομές (νερό, τουαλέτες, φορτιστές κλπ), ούτε η δυναμικότητα σε άτομα.
2) Να διασφαλιστεί ότι σε όλους τους Δήμους υπάρχουν ή θα δημιουργηθούν χώροι συγκέντρωσης ένας ανά κύκλο με ακτίνα 500 μέτρων και δυναμικότητα ανάλογη με την πληθυσμιακή πυκνότητα της περιοχής. Έτσι διασφαλίζεται ότι ο μέγιστος χρόνος πρόσβασης θα είναι το πολύ 5-6 λεπτά με τα πόδια.
3) Σε κάθε χώρο συγκέντρωσης να προβλεφθεί η παροχή ρεύματος με γεννήτριες, η ύπαρξη ηλεκτρονικού πίνακα ενημέρωσης, η ύπαρξη θέσεων φόρτισης για κινητά ώστε να διατηρείται η ικανότητα ενημέρωσης, επικοινωνίας των πολιτών και να έχει ανατεθεί σε εκπαιδευμένο προσωπικό του Δήμου να αναλαμβάνει άμεσα υπηρεσία. Σημαντικό είναι να δημιουργηθεί και ο μηχανισμός άμεσης ενημέρωσης και κλήσης ιατρών να μεταβαίνουν στους τόπους συγκέντρωσης.
4) Εφόσον η τεχνολογία υπάρχει, οι πολίτες θα ενημερώνονται άμεσα με sms ή κάθε άλλο μέσο από τα ανωτέρω αναφερθέντα, για το που μπορούν να μεταβούν, για την κατάσταση της κυκλοφορίας κλπ. Έτσι θα αποφευχθούν τραγωδίες όπως στο Μάτι, όπου αν δεν είχε κλείσει η κυκλοφορία δεν θα είχαμε θρηνήσει εκατόμβη νεκρών. 
Εκμεταλλευόμενοι το ότι γνωρίζουμε από τις κυψέλες την θέση κάθε κινητού, μπορούμε αυτόματα να στέλνουμε το κατάλληλο μήνυμα αλλά και να λαμβάνουμε μήνυμα από πολίτες.
5) Σε κάθε δήμο μπορεί να τοποθετηθούν ηλεκτρονικοί πίνακες σε μεγάλη πυκνότητα που θα ενημερώνουν. Αυτοί μπορούν να τροφοδοτούνται με ηλιακή ενέργεια. Το κόστος τους αποσβένεται γρήγορα, αφού θα μπορούν να λειτουργούν ως διαφημιστικοί και να δημιουργούν έσοδα για τους δήμους. Η Κίνα, η Ιαπωνία και η Κορέα κάνουν εκτεταμένη χρήση τέτοιων πινάκων.
6) Η επέκταση του μετρό στις γειτονιές του Πειραιά, δημιουργεί μία επιπρόσθετη υποχρέωση ασφαλείας. Η πιθανότητα σεισμού, πυρκαγιάς ή τρομοκρατικής ενέργειας είναι μεγάλη. Μέχρι σήμερα δεν έχω διαπιστώσει να υπάρχουν μηχανισμοί ενημέρωσης και έγκαιρης εκκένωσης. Οι τηλεοράσεις μέσα στους συρμούς μπορούν να χρησιμοποιηθούν για οδηγίες, αλλά και για εκπαίδευση του επιβατηγού κοινού.
7) Η πολιτική προστασία πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν και την ύπαρξη τεράστιου αριθμού ξενόγλωσσων τουριστών κατά την θερινή περίοδο. Άρα όλα τα μέτρα προστασίας θα πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν και αυτήν την παράμετρο αφού στην ουσία ο πληθυσμός το καλοκαίρι διπλασιάζεται. Ειδικότερα για τον Πειραιά, η υλοποίηση της επένδυσης της COSCO μαζί με όλες τις ενέργειες για την ανάδειξη του ως τουριστικού πυλώνα, οι απαιτήσεις πολλαπλασιάζονται. Οι υποδομές που θα δημιουργηθούν πρέπει να μελετηθούν για την αντοχή τους σε ακραίες καταστάσεις.
8) Τελευταία αλλά όχι έσχατη είναι η προστασία των περιουσιών των πολιτών, όταν επικρατεί το χάος μίας έκτακτης κατάστασης. Συνηθισμένο φαινόμενο το πλιάτσικο σε καταστήματα, σπίτια και αυτοκίνητα. Η χρήση drones, οι άμεσες αδιάκοπες περιπολίες είναι εκ των ων ουκ άνευ!
Σίγουρα δεν είμαι παντογνώστης, αλλά είμαι σίγουρη ότι τα μέτρα που προτείνω μπορούν να τύχουν άμεσης εφαρμογής, με άμεσο θετικό αντίκτυπο στην ασφάλεια των πολιτών, τον τουρισμό, την ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής μας.
Έτσι ίσως πάψουμε να αισθανόμαστε ότι ζούμε κατά τύχη!
Ο Γιώργος Πατούλης και ο συνδυασμός ΝΕΑ ΑΡΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΤΤΙΚΗ, έχουμε πρόγραμμα, έχουμε ιδέες, έχουμε όρεξη για δουλειά!
0
0
